Cegłów
Mistrz Lazarus i mariawici

Wzmianki o Cegłowie i okolicach sięgają XIV wieku. Wówczas miejscowość występowała pod nazwą Cebrowo i stanowiła uposażenie klasztoru augustianów w Warszawie. 16 lutego 1621 r. Zygmunt III Waza przywilejem królewskim wyniósł niewielką mazowiecką osadę do godności miasta, nadając jej herb, władze miejskie oraz prawo urządzania jarmarków. Wówczas też ukształtowany został charakterystyczny dla miasta układ urbanistyczny. W jego centralnej części wyznaczono rynek, w północnej części którego znalazł się już wówczas murowany kościół i wybudowano ratusz, a dotychczasowe drogi na Latowicz, Siennicę i Pełczankę wychodziły odtąd z trzech jego rogów. Przy kościele prężnie działała szkoła parafialna, w której udzielano nauki początkowej, przywiązując dużą wagę do poznawania Pisma Świętego, obrzędów religijnych i nauki śpiewu kościelnego. Taki układ przestrzenny nie zmienił się zasadniczo przez kolejne stulecia i dziś jest on przypomnieniem blisko 250-letniego okresu miejskości Cegłowa. Po powstaniu styczniowym, w 1869 roku, na mocy dekretu cara Aleksandra II, Cegłów utracił prawa miejskie. Mimo to miejscowość dalej się rozwijała, m.in. dzięki swojemu korzystnemu położeniu oraz budowie Kolei Warszawsko-Terespolskiej. Już 31 maja 1870 r. Cegłów formalnie został gminą, a 1 stycznia 2022 roku, po 153-letniej przerwie, odzyskał prawa miejskie.

Jeszcze jedno wydarzenie wywarło głęboki wpływ na obecny wygląd miasta i życie jego mieszkańców. W wigilię 1905 r. ówczesny proboszcz kościoła rzymskokatolickiego, ks. Bolesław Wiechowicz, przeszedł na mariawityzm, a za nim uczyniła to większość parafian – tylko kilka rodzin odmówiło konwersji. Na potrzeby wspólnoty, w l. 1906-1907 wybudowano duży, neogotycki kościół parafialny. Dwa lata później, 5 lipca 1909 roku, podczas pierwszego zebrania parafian, w którym wzięły udział 1543 osoby, powołana została formalnie parafia mariawicka. Obecnie w Cegłowie, zwanym czasem „mariawicką Częstochową”, działa jedna z liczniejszych w Polsce parafii tej grupy wyznaniowej.