Gdańsk
Westerplatte

W II poł. XVII w. na skutek zamulania ujścia Wisły utworzyły się po obu stronach rzeki dwie łachy określane jako Ostplaate i Westplaate. Kanał powstały między Westplaate a stałym lądem zaczął być używany jako główne wejście do portu gdańskiego, a sama łacha przekształciła się w wyspę nazywaną Westerplatte. W 1734 roku podczas oblężenia Gdańska przez wojska sasko-rosyjskie po raz
pierwszy wykorzystano wyspę w charakterze militarnym. Po utworzeniu się nowego ujścia rzeki – Wisły Śmiałej (1840) i zamknięciu groblą dotychczasowego (Martwa Wisła), co miało miejsce w 1887 r., Westerplatte stało się półwyspem. Po I wojnie światowej, gdy Gdańsk w wyniku ustaleń traktatu wersalskiego stał się wolnym miastem, fortyfikacje zostały całkowicie zdemilitaryzowane, a półwysep zmieniony w teren rekreacyjny z plażą. W 1925 roku decyzją Rady Ligi Narodów znaczna część Westerplatte została przekazana państwu polskiemu z przeznaczeniem na miejsce przeładunku broni i amunicji, tzw. Wojskową Składnicę Tranzytową. Wobec coraz bardziej realnej groźby hitlerowskiego ataku potajemnie przystąpiono do fortyfikowania Składnicy. Całość terenu od strony kanału portowego i u nasady półwyspu otoczona została murem, a od strony morza zasiekami z drutu kolczastego. Dowódcą składnicy od grudnia 1938 roku był mjr Henryk Sucharski, a wzmocniona załoga w dniu wybuchu wojny liczyła ok. 220 żołnierzy. Niemiecki atak nastąpił 1 września o godzinie 4:48, kiedy pancernik szkolny Schleswig-Holstein oddał pierwszą salwę w kierunku zajmowanych przez Polaków pozycji. Jednocześnie przystąpiła do szturmu piechota Kriegsmarine. W kolejnych dniach o Westerplatte toczyły się zacięte walki, które ustały dopiero 7 września, gdy wobec tragicznej sytuacji polskich żołnierzy, pozbawionych wody, żywności, amunicji i środków medycznych oraz braku perspektyw na odsiecz, dowódca Składnicy zdecydował się poprosić Niemców o przerwanie walk i poddał placówkę.

tekst na podstawie: zabytek.pl/pl/obiekty/gdansk-pole-bitwy-na-westerplatte-111