Olkusz
Spacer patriotyczny w 160. rocznicę powstania styczniowego

160 rocznica powstania styczniowego jest okazją do przypomnienia wydarzeń i osób związanych z powstaniem w Olkuszu i na ziemi olkuskiej, ale także wojen światowych. Przed wybuchem powstania styczniowego, w październiku 1861 roku w Olkuszu został usypany kopiec Kościuszki dla uczczenia 44. rocznicy śmierci Naczelnika. Nadgraniczne położenie powiatu olkuskiego sprawiło, że podczas powstania dochodziło tu do licznych bitew i potyczek oddziałów, które szły z pomocą powstaniu z terenu zaboru austriackiego. Najbardziej znaną była bitwa pod Krzykawką, jaka rozegrała się 5 maja 1863 roku. Zginął w niej włoski ochotnik pułkownik Francesco Nullo, którego grób znajduje się na olkuskim Starym Cmentarzu. Podczas I wojny światowej teren ziemi olkuskiej był miejscem krwawej Bitwy Jurajskiej, jaka rozgrywała się na przełomie listopada i grudnia 1914 roku. Były to największe działania wojenne w historii ziemi olkuskiej. Wielu mieszkańców walczyło też w szeregach legionów Józefa Piłsudskiego. Wielu działało w Polskiej Organizacji Wojskowej, a także zakładało organizacje społeczne i polskie szkoły. Pamięć bohaterów powstania była trwała. Utworzony w 1918 roku w Olkuszu ochotniczy V Batalion Strzelców Olkuskich, przyjął imię Francesco Nullo. Podczas II wojny światowej Olkusz wraz z częścią powiatu zostały włączone do III Rzeszy. W 1940 roku miała miejsce akcja pacyfikacyjna, która przeszła do historii, jako „Krwawa środa”. W 1942 roku Niemcy wywieźli z Olkusza i stracili w obozach zagłady niemal całą olkuską społeczność żydowską. Podczas okupacji olkuszanie walczyli na wszystkich frontach II wojny światowej oraz w konspiracji. Podczas okupacji wielu mieszkańców ziemi olkuskiej zostało aresztowanych i zgładzonych w niemieckich obozach zagłady. Pamięci pokoleń olkuszan, którzy walczyli o wolność i niepodległość poświęcone są miejsca pamięci wystawione przez potomnych.