Opracowanie trasy :
Długość trasy :
Do odwiedzenia :
Uwagi :
Historia miasta jest nierozerwalnie związana z cystersami. To dzięki ufundowaniu przez biskupa krakowskiego Gedeona klasztoru cysterskiego, Wąchock pojawił się na mapach średniowiecznej Europy. Działo się to w 1179 r. Pierwsi zakonnicy obsadzeni w klasztorze pochodzili z opactwa Marimond w Burgundii w Francji. Prawdopodobnie pierwotna siedziba cystersów znajdowała się na terenie obecnej Wielkiej Wsi, wówczas nazywanej Kamienna od łacińskiego Abbatia de Camina, nazwy nadanej jej przez zakonników. Osada oficjalnie przyjęła nową nazwę w połowie XIII w. Pierwotną formą była prawdopodobnie nazwa Wąchodzie. Z kolei wyraz wychód oznaczał miejsce na wąskim przesmyku, przejście, przechód. Niemniej jednak nazwa ta ewoluowała i „Wąchock” jest jej ostateczną wersją.
Mimo niekorzystnego umiejscowienia w terenie lesistym, jałowym, błotnistym i podmokłym cystersi potrafili go zagospodarować i umocnić swoją pozycję w średniowiecznej Polsce. W XIII w. Wąchock stał się jednym z najbogatszych klasztorów w Europie i jednocześnie uzyskał status samodzielnego opactwa. W 1454 r. za sprawą nadania przez króla Kazimierza Jagiellończyka Wąchock uzyskał prawa miejskie na zasadach magdeburskich. Cystersi czynnie przyczynili się do uprzemysłowienia doliny Kamiennej. Było to związane z prawami do złóż mineralnych w okolicy nadanymi przez Bolesława Wstydliwego. Zakładali kopalnie, kuźnie i zakłady metalowe. Zakonnicy byli również pionierami w przygotowywaniu pól pod uprawę, na szeroką skalę karczowali las i upowszechniali nowoczesne, na owe czasy, techniki gospodarowania.
W swojej historii i klasztor i miasteczko kilkakrotnie było łupione, palone i niszczone: w latach 1260 i 1287 przez najazdy Tatarów i w czasie Potopu szwedzkiego. W okresie rozbiorów Wąchock znalazł się pod rządami Austriaków. Klasztor został skasowany. W 1819 r. nakazano zakonnikom opuścić opactwo, a budynki zostały przejęte przez państwo. W czasie powstania styczniowego w 1863 r. w mieście oraz w pobliskich lasach stacjonował gen. Marian Langiewicz. Dnia 3 lutego 1863 r. doszło tu do bitwy z wojskami rosyjskimi. Za pomoc udzieloną powstańcom miastu odebrano prawa miejskie, które odzyskało dopiero w 1994 r.
W czasie II wojny światowej Wąchock i okoliczne kompleksy leśne stały się ponownie schronieniem dla partyzantów walczących o niepodległość Polski. Już w 1939 r. pobliskie uroczysko Wykus w lasach siekierzyńskich stało się ostoją dla Oddziału Wydzielonego Wojska Polskiego mjr. Henryka Dobrzańskiego „Hubala”. W 1943 r. na tym terenie walczyły kilkusetosobowe Zgrupowania Partyzanckie Armii Krajowej „Ponury” pod komendą por. cc. Jana Piwnika „Ponurego”
Cystersi powrócili do Wąchocka dopiero po II wojnie światowej. Klasztor otworzono w 1951 r., a w 1961 r. został ponownie podniesiony do rangi opactwa. 15 marca 2017 r. zespół opactwa cystersów został uznany Pomnikiem Historii.
źródło: https://sztetl.org.pl/pl
