Zgierz
Miasto Tkaczy

Pierwsze wzmianki o Zgierzu znajdują się w dokumentach z 23 marca 1231 r., a prawa miejskie otrzymał on przed rokiem 1288. W kolejnych wiekach miasto rozwijało się, otrzymując od kolejnych władców liczne przywileje, m.in. prawo do organizowania targów. Duże straty przyniósł Zgierzowi wiek XVII i okres potopu szwedzkiego. Półtora wieku zajęło Zgierzowi podnoszenie się ze zniszczeń i jeszcze w 1807 r. w miejscowości mieszkało zaledwie 500 osób. Do dalszego, skokowego rozwoju miasta przyczyniły się działania władz Królestwa Polskiego, które włączyły Zgierz w plany rozwoju przemysłu tekstylnego. O takim, a nie innym wyborze zdecydowała wielość okolicznych lasów (drewno potrzebne do budowy), obecność rzeki (woda konieczna do procesów w przemyśle) oraz korzystne położenie geograficzne (przebiegające tędy trakty Włocławek – Piotrków oraz Kalisz – Warszawa). W 1821 r. polscy i niemieccy specjaliści w zakresie przędzalnictwa, tkactwa i wykańczalnictwa oraz członkowie Komisji Przemysłowej Województwa Mazowieckiego podpisali „Umowę Zgierską”. Pomysłodawcą umowy był między innymi Rajmund Rembieliński, wizjoner, który zdawał sobie sprawę z potęgi przemysłu. Umowa w 44 punktach głównych i 6 szczegółowych regulowała sprawy osadnictwa przemysłowego i zapewniała imigrantom liczne przywileje. Na lewym brzegu Bzury zaczęli osiedlać się przybysze z Prus, Saksonii i Wielkopolski. Tak w krótkim czasie powstało Nowe Miasto. Już 10 lat później Zgierz zajmował pierwsze miejsce w produkcji tkanin wełnianych w Królestwie Polskim.

Dzisiaj po dawnej świetności miasta niewiele zostało. Jednak na szczęście postanowiono uratować od zniszczenia pozostałe jeszcze domy tkaczy. Służy temu m.in. Park Kulturowy Miasto Tkaczy. Park znajduje się na terenie obejmującym zabytkową zabudowę i układ przestrzenny miasta. Zajmuje fragment zachowanego układu szachownicowego o regularnym podziale na równej wielkości parcele, gdzie w latach 20. XIX w. wydzielono działki przeznaczone pod budowę domów dla sukienników. Miasto Tkaczy to jeden z największych projektów rewitalizacji budownictwa drewnianego w Europie.