Karczew
Brama Urzecza

Karczew, liczący dziś ok. 8 tys. mieszkańców, powstał przy dawnym trakcie lubelskim (zwanym wołowym), zapewne jeszcze w XIII w. Jego nazwa sugeruje, że mieszkający w nim osadnicy zajmowali się wyrębem lasu. Wraz z osadą utworzono parafię, której fundatorami był bogaty ród Karczewskich. W 1548 r. Zygmunt Stary nadał Karczewowi prawa miejskie. Jednakże pomimo dobrego położenia tuż obok przeprawy wiślanej oraz traktów na Warszawę, Osieck i Gliniankę, miasto nie rozwijało się zbyt dynamicznie. Dodatkowo miasto mocno ucierpiało za sprawą potopu szwedzkiego i wojny północnej. W okolicy doszło wówczas do kilku walk Sasów ze Szwedami. Rozkwit miasta nastąpił dopiero w XVIII w., gdy właścicielem dóbr otwockich, w tym także Karczewa, została magnacka familia Bielińskich na czele z wybitnym marszałkiem wielkim koronnym Franciszkiem Bielińskim. Słynnym jarmarkom nie było końca, działała też tutaj znana manufaktura meblarska. W efekcie represji po upadku Powstania Styczniowego Karczew, jak szereg innych miejscowości, utracił w 1869 r. prawa miejskie. Innym ważnym dziejowo wydarzeniem był brak zgody mieszkańców na  poprowadzenie w pobliżu Karczewa Nadwiślańskiej Linii Kolejowej. Jak się później okazało był to poważny błąd. Gdyby nie ta decyzja, nie mówilibyśmy dzisiaj o rozwiniętym Otwocku. W 1914 r. otwarto długo oczekiwane połączenie wąskotorowe z Warszawą. W czasie wojny polsko-bolszewickiej Karczew znajdował się przed pierwszą linią obrony Warszawy i został oddany bez walki, co uratowało go przed zniszczeniami. 15 VIII 1920 r. bolszewicy próbowali sforsować Wisłę pod Karczewem, zostali jednak odparci. Już na początku II wojny światowej miasto znalazło się pod okupacją hitlerowską. W okresie okupacji Karczew stracił 1/4 ludności. W czasie wojny Karczew zasłynął z nielegalnego uboju bydła i szmuglowania żywności dla głodującej Warszawy. Wielu karczewian zostało z tego powodu zabitych. W latach 1941-43 funkcjonował w mieście obóz pracy dla Żydów. Po wojnie przystąpiono do odbudowy miasta. Wzniesiono m.in. Zakłady Mięsne, Zakłady Drobiarskie i POLMOZBYT (teraz baza transportowo-postojowa Sobiesława Zasady). Prawa miejskie Karczew odzyskał w 1959 r.

na podstawie: Jacek Kałuszko, Paweł Ajdacki  „Otwock i okolice”, Rewasz 2006