Warszawa – Wilanów
Piękne włości Ich Królewskich Mości

Król Jan III nabył posiadłość Milanów w 1677 roku. Z jego inspiracji i pod jego czujnym okiem w kolejnych latach powstał tu barokowy pałac, zaprojektowany przez Augustyna Locciego Młodszego. Wokół pałacu założono wspaniałe ogrody, folwark z budynkami gospodarczymi oraz zwierzyniec. Położona w pobliżu Warszawy wilanowska rezydencja zapewniała Janowi III i jego rodzinie wytchnienie, równocześnie była na tyle blisko Zamku Królewskiego – oficjalnej siedziby monarchy, Sejmu i Senatu, że król nie tracił kontroli nad biegiem zdarzeń.

Za czasów Jana III pałac składał się z korpusu głównego z galeriami ogrodowymi i wieżami, poprzedzonego dwudzielnym dziedzińcem. Skrzydła boczne zostały zbudowane z inicjatywy kolejnej właścicielki Wilanowa, Elżbiety Sieniawskiej, według projektu Giovanniego Spazzia w latach 1720-1729. Sieniawska zdecydowała się na nawiązanie do architektury korpusu głównego pałacu, pochodzącego z czasów Jana Sobieskiego, dzięki czemu cała kompozycja stanowi tak harmonijną całość.

W ostatniej ćwierci XVIII wieku ówczesna właścicielka Izabela Lubomirska zleciła swojemu architektowi Szymonowi Bogumiłowi Zugowi zbudowanie wokół dziedzińca budynków Kordegardy, Kuchni i Łazienki. Mimo, iż prezentują one już styl wczesnoklasycystyczny, ich elegancka architektura znakomicie współgra z barokowym pałacem. Również z polecenia Lubomirskiej południowa część ogrodu została przekształcona w stylu angielsko-chińskim.

Izabela Lubomirska przekazała posiadłość córce Aleksandrze i jej mężowi Stanisławowi Kostce Potockiemu. Z ich inicjatywy w 1805 roku w pałacu wilanowskim otwarto muzeum, dostępne dla ludzi wszystkich stanów. Kolekcja dzieł sztuki, zapoczątkowana już przez Jana III i powiększona przez kolejnych właścicieli, została wzbogacona zakupami Potockich. W pałacu wilanowskim prezentowano zarówno apartamenty królewskie Jana III i Marii Kazimiery wraz z pamiątkami po Sobieskich, jak i znakomitą kolekcję sztuki europejskiej, polskiej i orientalnej. Znalazły się w niej wybitne przykłady malarstwa (dzieła m.in. Cranacha, Lievensa, Rubensa, Batoniego czy Graffa), antycznych waz, biskwitów oraz orientalnego rzemiosła artystycznego. Perłą zbiorów do dziś pozostaje „Portret konny Stanisława Kostki Potockiego” J.-L. Davida – jedyne dzieło tego wielkiego malarza w polskich zbiorach.

źródło: www.wilanow-palac.pl/historia_palacu