Warszawa
Mirów – część północna
Opracowanie trasy :
Długość trasy :
Do odwiedzenia :
Uwagi :
Pobierz mapę
Jedną z głównych ulic tej części Mirowa jest ulica Chłodna. Swoją nazwę otrzymała ona w 1770 r., co wiązało się z chłodnymi wiatrami wschodnimi, szczególnie dającymi się we znaki na ulicy, ciągnącej się ze wschodu na zachód. W końcu XVIII w. przy ulicy, po stronie południowej, nieparzystej, między Żelazną i Okopami (ob. Towarowa) wybudowano 4 browary. W l. 1818-1828 Chłodna zabudowana została 1- i 2-piętrowymi kamienicami i domami murowanymi. Ok. 1820 roku między pl. Mirowskim i Elektoralną aż do wylotu Walicowa wyburzono 6 domów i na ich miejscu utworzono Plac Pod Lwem, od godła – płaskorzeźby przedstawiającej lwa na domu Bazylego Walickiego przy rogu Chłodnej i Walicowa. Na placu urządzono targowisko. W 20 lat później przeniesiono je na Grzybów, a na placu w l. 1841-1849 wybudowano kościół św. Karola Boromeusza wzorowany na renesansowych kościołach rzymskich (arch. H. Marconi). Od ok. 1845 roku przy ulicy znajdowało się kilka niewielkich fabryk oraz warsztatów kamieniarskich i stolarskich. Przed 1939 rokiem Chłodną nazywano Marszałkowską zachodniej Warszawy. Środkiem jechał tramwaj, wzdłuż ulicy stały wysokie kamienice, a wieczorami ludzie wychodzili z kin. Przedwojenna Chłodna była zupełnie inna. W początku XX wieku powstało tu kilkanaście wielopiętrowych kamienic, jakich nie powstydziłoby się Śródmieście. Z wnętrz kawiarni i restauracji do późnego wieczora dochodził gwar rozmów. Nie brakowało tu jednak kontrastów. Ponad ulicą snuły się dymy z browaru Karola Machleida, przed kuchnią dla ubogich ustawiały się ogonki, kina były ubożuchne, a na chodnikach spotykało się robotników pobliskich fabryk. Dramat ulicy zaczął się wraz z nastaniem drugiej wojny światowej. W czasie okupacji Chłodna, jako ważna arteria wylotowa, dzieliła na dwie części getto. Część domów między Elektoralną a Wronią znalazła się w jego obrębie, jednak sama jezdnia oddzielona murem była po stronie aryjskiej. W pobliżu Żelaznej, nad ulicą, Niemcy przerzucili słynny drewniany most dla pieszych, którym Żydzi z małego getta przechodzili do getta dużego, rozciągającego się na północ od Chłodnej. W styczniu 1945 roku Chłodna była spalona. Fasady wielu kamienic stały jednak i z całą pewnością wiele z nich nadawało się do odbudowy. Los ulicy był już jednak przesądzony. Pod pretekstem uruchamiania linii tramwajowej pod kilof poszło ponad trzydzieści kamienic. Rozbierano je przez cały rok 1945 i początek roku 1946. Przetrwały nieliczne.
http://www.warszawska.waw.pl/wola/chlodna-historia.html