Sokołów Podlaski
Gościnne miasto przy gościńcu

Sokołów Podlaski to najstarsze miasto na historycznym Podlasiu z długą i ciekawą historią. Położony na ważnym szlaku komunikacyjnym gród otrzymał prawa miejskie w roku 1424 z rąk wielkiego księcia litewskiego Witolda, który zarazem nadał Sokołów wraz z wsiami Kupientyn i Rogów swojemu sekretarzowi Mikołajowi Depeńskiemu. W 1508 r. nowym właścicielem miasta został Stanisław Kiszka, przedstawiciel potężnego rodu magnackiego, władającego tutaj do 1592 r., kiedy to dobra sokołowskie przeszły w ręce Radziwiłłów. Na rządy tych dwóch familii przypadł okres świetności miasta, przerwany przez najazd szwedzki (1655-1660), podczas którego zostało ono znacznie zniszczone. Później miasto jeszcze kilkakrotnie zmieniało swoich właścicieli. Jednym z nich był książę Michał Kleofas Ogiński, który sprowadził do Sokołowa rzemieślników francuskich, którzy podjęli produkcję hustek jedwabnych, kapeluszy, kobierców, płótna oraz pasów słuckich. Po III rozbiorze Rzeczypospolitej miasto znalazło się w zaborze austriackim, po wojnie polsko-austriackiej 1809 r. w Księstwie Warszawskim, a sześć lat później, po kongresie wiedeńskim w 1815 r., w Królestwie Polskim. W 1833 r. dobra sokołowskie wraz z miastem nabył od Michała Kleofasa Ogińskiego dziedzic okolicznych wsi, Karol Kobyliński. W 1843 r. sprzedał je jednak Elżbiecie Hirschman, która to, wraz ze spółką akcjonariuszy, wybudowała cukrownię „Elżbietów” w Przeździatce (1845). W 1890 r. fabryka zatrudniała już 600 robotników. W 1867 r. Sokołów przeszedł na własność państwa. Został siedzibą powiatu, a w 1887 r., po wybudowaniu linii kolejowej Siedlce – Małkinia, także ważnym węzłem komunikacyjnym. W latach 1845–1890 liczba mieszkańców Sokołowa podwoiła się. Stało się to dzięki napływowi imigrantów, głównie Żydów, którzy, będąc w większości rzemieślnikami (kuśnierze, szewcy) oraz kupcami, wnieśli poważny wkład w dalszy rozwój miasta. W tym okresie w Sokołowie, oprócz cukrowni, funkcjono-wała również fabryka octu i świec, sześć wiatraków, pięć garbarni, dwie olejarnie i cegielnia.

Po odzyskaniu niepodległości powiat sokołowski znalazł się w granicach województwa lubelskiego, a od 1938 r. – warszawskiego. W okresie okupacji niemieckiej Sokołów przynależał do dystryktu warszawskiego Generalnego Gubernatorstwa. Z istniejącego do 1943 r. getta Niemcy wywieźli do obozu zagłady w Treblince i zamordowali kilka tys. sokołowskich Żydów. W sierpniu 1944 r. do miasta wkroczyły oddziały Armii Czerwonej. Aż do 1953 r. okolice Sokołowa stanowiły teren działania konspiracji i partyzantki. W okresie wojny była to Armia Krajowa, Bataliony Chłopskie i Narodowe Siły Zbrojne, a po 1945 r. siły antykomunistyczne, kontynuujące walkę o niepodległość z władzami z nadania Sowietów. Po wojnie miasto odbudowano. W latach 1951-74 nastąpił znaczny rozwój przemysłu chemicznego, elektromaszynowego i meblarskiego. W roku 1975 powstała jedna z wizytówek miasta – Zakłady Mięsne.